| Nişasta, suda çözünmesi mümkün olmayan karmaşık bir karbonhidrat türüdür. Beyaz, kokusuz ve tatsız bir toz formunda bulunur. Bitkiler, fazla olan glikozu depolamak için nişastayı kullanırlar. Sanayide tutkal, kâğıt ve tekstil imalatında yaygın olarak kullanılmaktadır. Genellikle tahıllardan elde edilir ve öğütüldüğünde un biçimini alır. Nişasta, amiloz ve amilopektin polisakkaritlerinin birleşimlerinden oluşur. Nişasta, birbirine bağlı olan polimerlerden meydana gelir ve asitler veya enzimler ile parçalanabilir. Nişastanın genel formülü (C6H10O5)n şeklindedir.
Nişasta Formülünün Bileşenleri - Altı karbon
- On hidrojen
- Beş oksijen
Nişasta İçeren Gıdalar - Mercimek
- Bezelye
- Patates
- Buğday
- Arpa
- Çavdar
Nişastanın Oluşumu ve Özellikleri
Nişasta, bitkilerin karbondioksit, su ve güneş ışığını kullanarak oluşturduğu bir bileşiktir. Geceleri glikoza dönüşür ve suda çözünerek bitkiye yayılır. Bitkilerin bazı yerlerinde nişastaya dönüşerek depolanır. En büyük nişasta taneleri patates içerisinde bulunur. Nişasta, sakkaritler grubunda yer alır. Soğuk suda yavaş çözünürken, sıcak suda daha hızlı çözünür. Nişasta, temel gıda maddelerinden olan ekmekte de kullanılır. Yapıştırma özelliği nedeniyle yapıştırıcılarda da kullanılır.
Nişastanın Bitkilerdeki Rolü
Nişasta, bitkilerin yedek karbonhidratını oluşturur ve hayvanlardaki yağ ile aynı görevi görür. Her bitkide nişasta farklı büyüklükte bulunur ve gözle görülemeyecek kadar küçüktür, bu yüzden mikroskop yardımıyla incelenir. Sıcaklığın etkisiyle nişastanın glikoza parçalanması dekstrinler yardımıyla olur. Nişasta elde edilirken bitki kısımları un haline getirilir, su ile karıştırılarak dinlenmeye bırakılır. Bu sayede nişasta dibe çöker ve su üstte kalır. Dibe çöken nişasta fırınlarda kurutularak un haline getirilir. Eczacılıkta dolgu maddesi olarak da kullanılır. Nişasta, iyot çözeltisi ile mavi renge boyanır.
Nişastanın Sağlık ve Güzellik Üzerindeki Etkileri
Nişastalar hücre zarlarındaki porlardan geçemezler çünkü bu porlara göre fazlasıyla büyük kalırlar. Nişastanın sindirimi enzimler sayesinde ilk olarak ağızda başlar ve on iki parmak bağırsağında emilimi gerçekleşir. Nişasta, özellikle renksiz yapraklarda birikir. Cilt güzelliği açısından önemli bir besin maddesidir ve güzellik maskelerinde kullanılır. Nişasta lapası, deri ve göğüs hastalıklarında doktorlar tarafından kullanılır ve sesi açtığı da kabul görmektedir. İltihapları gidermeye yardımcı olur ve bağırsak hastalıklarına iyi gelir. Kaşıntılı cilt hastalıklarına uygulandığında iyi gelir. Ancak, vücuda ihtiyaçtan fazla alındığında bir şeker olarak depolanır ve istemsiz kilo alımına sebep olabilir. Uzmanlar, içeriğinde fruktoz olan mısır şurubu ile yapılan gıdaların kronik hastalıkların salgına dönüşmesine neden olduğunu belirtmektedir; bu hastalıklar arasında kanser, kalp hastalıkları, siroz ve şeker hastalığı bulunmaktadır.
|
