Amonyum Fosfat Formülü Amonyum fosfat, kimyasal adıyla fosforik asit amonyum tuzu (di-amonyum fosfat) olarak bilinir. Amonyum fosfatın kimyasal formülü (NH4)2HPO4 şeklindedir. Kristalimsi yapıda, kokusuz ve toz halinde bulunan bir bileşiktir. En yaygın kullanımı DAP yani Di-amonyum Fosfat olarak bilinir ve özellikle gübre yapımında yaygın olarak kullanılır. Amonyum fosfat gübresi, iki ana besin maddesi içerir:
Azot, amonyum (NH4) formunda olduğundan, bitkilerin ilk gelişme döneminde oldukça etkilidir. Toprağın altına (taban gübrelemesi) uygulandığında, bitkilerin tüm yaşamsal ihtiyaçlarını karşılayabilir. Ancak bu dönemde bitkilerin diğer azot içeren gübrelerle de desteklenmesi gerektiği unutulmamalıdır. Amonyum formundaki azot, toprakta kolayca tutulur ve aşırı yağış veya sulama durumlarında yıkanarak kaybolmaz. Kullanım Yerleri Amonyum fosfat, dünyanın birçok yerinde olduğu gibi ülkemizde de fosforlu gübre olarak kullanılır. Bitkilere besin takviyesi olarak fosfor sağlamak, bitkilerin ilk gelişme aşamasında kök gelişimleri için gereklidir ve bitkinin enerji metabolizmalarında önemli bir rol oynar. Yeterli miktarda veya uygun derinlikte uygulanmaması durumunda, bitkide fosfor eksikliği görülebilir ve bu da verim ve kalite düşüşlerine neden olur. Bu nedenle gübreleme önerilerine dikkat edilmeli ve yöntemler titizlikle uygulanmalıdır. Kullanım Şekli Amonyum fosfatın özellikle pH değeri 7.5'in üzerinde olan kireçli topraklarda etkisi, Triple Süper Fosfat'a (Ca(H2PO4)2·H2O) göre daha fazladır. Amonyum fosfatın içeriğindeki fosforun bir kısmı, kireçli topraklarda bol miktarda bulunan kalsiyum (Ca) ile birleşip bitkiler tarafından alınamayacak forma dönüşebilir. Ancak toprak içindeki bazı fizyokimyasal süreçler sonucunda tekrar yarayışlı forma dönüşebilir. Bu nedenle, fosforlu gübrelerin ve amonyum fosfatın serpme yöntemi yerine gübre ekipmanları kullanılarak bant (çizi) yöntemi ile uygulanması daha faydalı olacaktır. Amonyum fosfat gübresi, diğer birleşik (kompoze) gübreler gibi ekim yapılmadan önce veya ekim sırasında uygulanmalı ve bitkilerin kılcal kök derinliğine dikkat edilerek toprakla karıştırılmalıdır. Tohum çimlendikten sonra uygulanırsa bitkiye olumlu bir etkisi olmaz. Bunun nedeni, fosforun toprakta tutulmuş olması ve toprağın derinine doğru hareket edememesidir. Fosfor, yağışlarla birlikte yıl içinde beş ila altı santimetre kadar derinliğe ulaşabilir. Bu yüzden amonyum fosfat uygulamaları, ekim derinliğinin beş ila altı santimetre arasında bir boşluk altına yapılması önerilir. |
Munis
15 Temmuz 2024 PazartesiAmonyum fosfatın kimyasal formülü olan (NH4)2HPO4 ile ilgili olarak, bu bileşiğin kristalimsi yapıda ve kokusuz olması neden önemlidir? Ayrıca, bu gübrenin toprakta kolayca tutulması ve yağış veya sulama durumlarında yıkanarak kaybolmaması bitkilerin gelişimi açısından nasıl bir avantaja sahiptir?
Cevap yazAdmin
15 Temmuz 2024 PazartesiMunis, amonyum fosfatın kristalimsi yapıda ve kokusuz olması, tarım uygulamaları açısından birçok avantaj sunar. Kristalimsi yapı, gübrenin homojen bir şekilde dağılmasını sağlar ve bu da bitkilerin eşit oranda besin almasını kolaylaştırır. Kokusuz olması ise, hem uygulayıcılar hem de çevre için daha konforlu bir kullanım sağlar.
Toprakta kolayca tutulması ve yıkanarak kaybolmaması ise bitkilerin ihtiyaç duyduğu besin maddelerini sürekli ve dengeli bir şekilde almasını sağlar. Bu durum, bitki köklerinin besinlere daha iyi erişimini ve dolayısıyla bitki gelişiminin daha sağlıklı olmasını destekler. Yağış veya sulama durumlarında besinlerin kaybolmaması, gübrenin etkinliğinin uzun süre devam etmesini ve böylece daha verimli bir tarım yapılmasını sağlar.