İş Formülü Nedir?
13 Temmuz 2024

İş Formülü Nedir?

İş Formülü

İş; bilimsel anlamda bir cismin bir kuvvetin etkisiyle yol alması veya yer değiştirmesi olayını ifade eder. Yani, bir olayın iş olarak kabul edilebilmesi için hem alınan bir yol hem de uygulanan bir kuvvet gereklidir. İş, skaler bir büyüklüktür.

Kuvvet, yer değiştirme doğrultusunda uygulanmazsa bilim bunu iş olarak kabul etmez. Örneğin, kolileri odanın bir ucundan diğer ucuna taşıyan bir adam bilimsel anlamda iş yapmaz. Çünkü uygulanan kuvvet aşağı-yukarı doğrultusunda olurken, yer değiştirme sağ-sol doğrultusunda gerçekleşir. Yani kuvvet ve yer değiştirme farklı doğrultularda olduğu için bu iş sayılmaz. Aynı durum sırt çantasıyla okula giden bir çocuk için de geçerlidir. Çocuk iş yapmaz çünkü kuvvetin yönü yukarıya doğruyken, öğrenci sağ-sol doğrultusunda yürür. Ancak, bebek arabasını iten bir baba veya elinde çantayla asansörle yukarı çıkan bir kadın bilimsel anlamda iş yapmış olur. Çünkü kuvvetin yönü ve hareket yönü aynıdır.

İş Formülü

İş = Kuvvet x Yer Değiştirme

İş: W (Joule) (J)

Kuvvet: F (Newton) (N)

Yer Değiştirme: x (Metre) (M)

Örnek: 20 Newtonluk bir kuvvet, 4 metrelik bir yol boyunca uygulanırsa kaç joule iş yapılmış olur?

Çözüm: W = (20 N) x (4 m) = 80 N m yani, 80J iş yapılmış olur.

İş formülüne baktığımızda, işin cismin aldığı yol ve cisme uygulanan kuvvet ile doğru orantılı olduğunu gözlemleriz. Cismin aldığı yol artarsa yapılan iş artar, aynı zamanda cisme uygulanan kuvvet artarsa yine yapılan iş artar.

Sürtünme Kuvvetinin Yaptığı İş ve Formülü

Sürtünme kuvveti her zaman cisimlerin hareketine karşı olduğu için negatif anlamda iş yapar. Bu iş; hareket esnasında ısı enerjisine dönüşür. Cisme etki eden sürtünme kuvveti fs ve bu kuvvetin X yolu boyunca yaptığı işin formülü;

Wsürtünme = -fs.x olarak alınır.

Not: Buradaki (-) işareti, cismin enerji kaybettiğini ifade eder.

Örnek: Kütlesi 4 kg olan bir cismi yatayda, sürtünme katsayısının 0.3 olduğu yatay düzlemde, aralarındaki uzaklık 5 m olan B noktasından A noktasına götürüyoruz. Buna göre, sürtünme kuvvetinin yaptığı iş kaç joule olur?

Çözüm:

  • K: sürtünme katsayısı = 0.3
  • M: kütle = 4 kg
  • G: yerçekimi ivmesi = 10 m/s²

Fs: sürtünme kuvveti

Fs = k x M x G

Fs = 0.3 x 4 x 10 = 12 N

Wsürtünme = -12 x 5 = -60 joule

Yani, sürtünme kuvveti negatif anlamda 60 joule iş yapmış olur.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Efil

13 Temmuz 2024 Cumartesi

Cisimleri bir yerden bir yere taşıdığımda neden bilimsel anlamda iş yapmış sayılmıyorum? Bu kuvvet ve yer değiştirme yönleri hangisi olmalı ki iş yapmış sayılayım?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Efil, cisimleri bir yerden bir yere taşıdığında bilimsel anlamda iş yapmış sayılmamanın sebebi, kuvvetin yönü ile yer değiştirme yönünün aynı doğrultuda olmamasıdır. Fizikte iş, kuvvet ve yer değiştirme aynı doğrultuda olduğunda yapılır. Yani, bir cismi yatay bir düzlemde taşırken, uyguladığın kuvvetin yatay bileşeni yer değiştirme yönüyle aynı olmalıdır. Örneğin, bir cismi yukarı doğru kaldırdığında ya da yatay bir yüzeyde sürüklediğinde iş yapmış olursun. Kuvvetin dikey bileşeni yer değiştirme yönüyle örtüşmediğinde, bu durumda iş yapmış sayılmazsın.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Popüler İçerikler

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Ardışık Sayılar Formülleri Nelerdir?

Ardışık Sayılar Formülleri Nelerdir?

Hız Formülü Nedir?

Hız Formülü Nedir?

Formik Asit Formülü Nedir?

Formik Asit Formülü Nedir?

Diyoptri Formülü Nedir?

Diyoptri Formülü Nedir?

Magnezyum Fosfat Formülü Nedir?

Magnezyum Fosfat Formülü Nedir?

Güncel

Serbest Düşme Formülleri Nelerdir?

Serbest Düşme Formülleri Nelerdir?

Güncel

Limit Hız Formülü Nelerdir?

Limit Hız Formülü Nelerdir?

Fosfit Formülü Nedir?

Fosfit Formülü Nedir?

Trigonometri Formülleri Nelerdir?

Trigonometri Formülleri Nelerdir?

Açısal Momentum Formülü Nelerdir?

Açısal Momentum Formülü Nelerdir?

Kezzap Formülü Nedir?

Kezzap Formülü Nedir?

Dörtgen Formülleri Nelerdir?

Dörtgen Formülleri Nelerdir?

Direnç Formülü Nedir?

Direnç Formülü Nedir?

Asetilen Formülü Özellikleri ve Bileşikleri

Asetilen Formülü Özellikleri ve Bileşikleri

Dikromat Formülü Nelerdir?

Dikromat Formülü Nelerdir?

İş Formülü Nedir?

İş Formülü Nedir?

Amper Hesaplama Formülü Nedir?

Amper Hesaplama Formülü Nedir?

Basınç Kuvveti Formülü Nedir?

Basınç Kuvveti Formülü Nedir?

Analitik Geometri Formülleri Nelerdir?

Analitik Geometri Formülleri Nelerdir?

Frekans Formülü Nedir?

Frekans Formülü Nedir?

Sinüs Alan Formülü Nelerdir?

Sinüs Alan Formülü Nelerdir?

Şekerin Formülü Nedir?

Şekerin Formülü Nedir?

Kalsiyum Fosfat Formülü Nedir?

Kalsiyum Fosfat Formülü Nedir?

Manganat Formülü Nelerdir?

Manganat Formülü Nelerdir?

İskonto Hesaplama Formülü Nelerdir?

İskonto Hesaplama Formülü Nelerdir?

Su Formülü Türleri ve Özellikleri

Su Formülü Türleri ve Özellikleri

Alüminyum Fosfat Formülü Nedir?

Alüminyum Fosfat Formülü Nedir?

Tek Sayıların Toplamı Formülü Nedir?

Tek Sayıların Toplamı Formülü Nedir?

Çizgisel Hız Formülü Nelerdir?

Çizgisel Hız Formülü Nelerdir?

Potasyum İyodür Formülü Nedir?

Potasyum İyodür Formülü Nedir?

Açısal Hız Formülü Nedir?

Açısal Hız Formülü Nedir?

Sülfürik Asit Formülü Nedir?

Sülfürik Asit Formülü Nedir?

Öz Isı Formülü Nedir?

Öz Isı Formülü Nedir?

Çember Formülleri Nelerdir?

Çember Formülleri Nelerdir?