Ortalama hız, bir hareketlinin belirli bir zaman diliminde aldığı toplam yolun, geçen toplam zamana oranı olarak tanımlanır. Hız, bir vektörel büyüklük olduğu için bir yönü vardır. Dolayısıyla ortalama hız, bir nesnenin başlangıç noktasından bitiş noktasına kadar yaptığı yer değiştirmeyi zamana bölerek hesaplanır.

Ortalama hız formülü şu şekildedir:

Hız = Yer Değiştirme / Geçen Süre

Sabit hızlı hareket, bir cismin eşit zaman aralıklarında eşit miktarda yol aldığı durumdur. Bu tür harekete sabit hızlı hareket veya düzgün doğrusal hareket denir. Sabit hızlı harekette, hareketlinin hızı zamanla değişmez. Örneğin, bir cisim A noktasından B noktasına 5 m/s sabit hızla hareket ediyorsa, t=0 anında 5 m konumunda olup her saniyede 5 m yer değiştirir. Yani hız 5 m/s’dir.

Ortalama hız, toplam yer değiştirmenin toplam zamana bölünmesi ile hesaplanır. Örneğin, bir cisim saniyede 5 m yol alıyorsa ve bu işlem 4 saniye sürerse, cisim toplamda 20 metre yol almış olur.

V ortalama hız = (Son Konum - İlk Konum) / (Son Zaman - İlk Zaman) = 20 m / 4 s = 5 m/s

Örnek 1: Bir bisikletli, bir dakikada 600 metre yol alıyor. Bu bisikletlinin ortalama hızı nedir?

Ortalama Hız Formülü = Alınan Toplam Yol / Zaman

Ortalama Hız = 600 m / 60 s = 10 m/s

Örnek 2: 300 metre uzunluğunda olan bir tren, 200 metre uzunluğundaki bir tüneli sabit hızla giderken 40 saniyede geçmiştir. Bu şekilde hareket eden trenin ortalama hızı kaç metre/dakikadır?

Momentan Hız: Momentan hız, bir cismin belirli bir andaki hızıdır. Bu hız, çok kısa bir zaman aralığında alınan yolun bu zaman aralığına bölünmesiyle hesaplanır. Momentan hız, hızın zamana göre türevi olarak da ifade edilebilir.

Ortalama Hız ve Anlık Hız Arasındaki Fark: Ortalama hız, belirli bir zaman diliminde alınan toplam yolun bu zaman dilimine bölünmesiyle hesaplanırken, anlık hız bir cismin belirli bir andaki hızını ifade eder. Anlık hız, ortalama hızdan farklı olarak, anlık değişimleri gösterir ve hızın zamana göre türevine eşittir.

Hız ve Sürat Arasındaki Fark: Hız vektörel bir büyüklük olup yön bilgisi içerirken, sürat skaler bir büyüklüktür ve yalnızca büyüklük bilgisi verir. Bu nedenle, hızın bir yönü varken, sürat yalnızca büyüklük olarak ifade edilir.