Potasyum nitrat, kimyasal formülü KNO₃ olan bir bileşiktir. Doğada doğal halde mağara ve kayaçlarda beyaz renkli kabuksu bir yapıda bulunur. Potasyum nitratın molar kütlesi 101,132 g/mol'dür. Erime noktası 334°C, kaynama noktası ise 400°C olarak gözlemlenmiştir. Yoğunluğu ise 2,11 g/cm³'tür. Diğer kimyasal bileşenlerden farkı, yalnızca suda çözünmemesi değil, aynı zamanda gliserin ve amonyakta da çözündüğünün görülmüş olmasıdır.

Güherçile olarak da adlandırılan potasyum nitrat, bitkiler için çok önemli iki besin maddesi olan potasyum ve nitratı içerir ve bu nedenle üretim ve kalite artırıcı bir yapay gübrenin ana maddesi olarak kullanılır. Gübrelerin yanı sıra, oksitleyici özelliği sayesinde roket itici yakıtlarda ve havai fişek üretiminde de kullanılır. Ayrıca, son zamanlarda hassas dişler için potasyum nitrat diş macunlarında kullanılmaktadır. Potasyum nitrat, kükürt ve odun kömürü ile belirli miktarlarda karıştırıldığında kara barutu meydana getirir.

Yapılan araştırmalarda, Orta Çağ insanının genellikle etleri koruyucu unsur olarak potasyum nitratı kullandığı yazılı kaynaklardan bulunmuştur. Bilim adamları, etlerin ve diğer gıda ürünlerinde bakteri oluşmasını önlediği için sodyum nitratı daha güvenilir bulmuşlardır. Dolayısıyla, günümüzde gıda koruyucusu özelliğini kaybetmiştir. Ancak, potasyum nitrat et ve et ürünlerine kırmızı renk sağlamak amacıyla günümüzde kullanılmaya devam etmektedir. Potasyum nitrat, bileşiminde sodyum ve klor içermediğinden dolayı tüm bitkilerde güvenilir bir şekilde kullanılabilir. Sebze ve meyvelerde her türlü suyla karıştırılarak sulama yapılabilir. Bol ürün, kaliteli ve düzgün bir şekilde gıda elde edilir. Özellikle karpuz, kavun ve patateste ürünün şeker miktarını ayarlarken, daha iri ve lezzetli ürünler elde edildiği gözlemlenmiştir. Ayrıca, bütün çiçeklerde renk, hassaslık ve canlı kalmasını artırdığı görülmüştür.

Potasyum nitratın kristal bir yapıya dönüşmesi için kimyasalın kaynama noktasına gelip çözünürlüğünün fazla sağlanması ve çözelti halinde kalıp soğumaya bırakılarak kristal bir yapıya dönüşmesi gerekmektedir.

Potasyum nitratın diğer bazı önemli özellikleri ve kullanım alanları şunlardır:

Potasyum nitratın kristalizasyon süreci, kimyasalın belirli koşullarda çözünürlüğünü artırarak ve ardından soğumaya bırakarak gerçekleştirilir. Bu süreç, yüksek saflıkta potasyum nitrat kristalleri elde etmek için önemlidir.