Asetilen Formülü: Asetilen, alkin grubunun ilk ve en basit üyesi olarak bilinen bir hidrokarbon gazıdır. Asetilen formülü C₂H₂ ya da HC≡CH şeklindedir. Asetilenin moleküler ağırlığı 26.04 g/mol'dür. Moleküler dağılımında %7.75'i hidrojen (H₂) ve %92.25'i karbon (C) şeklindedir. Saf halde etere benzer hoş bir kokuya sahip olan asetilen, karışımlı olduğunda, özellikle fosfin (PH₃) içermesi durumunda rahatsız edici bir kokuya sahip olur. Asetilen, ilk defa 1836'da Edmund Davy tarafından keşfedilmiştir. Karbonlar arasında bulunan üçlü bağ, alkinlere özgü karakteristik bir bağdır. Asetilen Özellikleri: Asetilen, çok isli bir alevle havada parlak bir şekilde yanar ve normal basınçta patlayıcı değildir. Ancak, iki veya daha yüksek atmosfer basınç altında bir kıvılcım veya bozunma ile patlama yapabilir. Sıvı haldeki asetilen darbe ve ısıya karşı çok hassastır ve bu durumda patlama şiddeti yüksektir. Asetilen elementlerine ayrılırken verdiği ısı değeri 54,800 kaloridir. Asetilen karışımlarının %3'ün altında veya %65'in üstünde hava içermesi asetileni patlayıcı hale getirir. Etan ve etilenin aksine, asetilen suda çözünür. Aseton ise normal basınç altında ve 15°C'de 25 hacim ile 12 atmosfer basınç altında 300 hacim asetileni çözer. Asetilenin durgun hali, özellikle basınç altında, çok tehlikelidir. Asetilenin nakliyesinin güvenli olması için bazı metotlar geliştirilmiş ve özellikle basınç altındaki patlama ve parlama özelliği nedeniyle taşınması özel kaplarla yapılmaktadır. Asetilen Bileşikleri: Asetilen, Berthelot tarafından total sentez yöntemiyle elde edilmiştir. Daha sonra asetilen, metan gazı ve karpitten de üretilmiştir. Asetilen, normal şartlarda gaz halde olup, basınç ve çok düşük bir sıcaklıkta, -83.5°C'de sıvı hale dönüşür. Su ve aseton karışımlarında çözünür. Sodyum ile karıştığında kolayca patlayarak yüksek ısı açığa çıkarır. Asetilenin narkotik etkisi de vardır ve tıp dilinde Narkilen olarak bilinir. Asetilen, asit özelliği gösterdiği için metaller ile bileşik oluşturabilir. Asetilenin Kullanıldığı Yerler: Eskiden aydınlatma amacıyla da kullanılan asetilen, günümüzde saf oksijenle beslenen hamlaçlarda 3000°C'lik ısı elde edilmesini sağlar. Bu ısı, metallerin kaynak yapılmasında ve demirin eritilerek kesilmesinde kullanılır. Asetilen, reaksiyona girmesi ve ucuz olması nedeniyle birçok organik bileşiğin üretilmesinde kullanılır. Elektriğin fazla, petrolün az olduğu ülkelerde hammadde olarak kullanılır. En fazla kullanılan yerlerden biri asetaldehit üretimidir. |
Meyrem
20 Temmuz 2024 CumartesiAsetilenin %3'ün altında veya %65'in üstünde hava içerdiğinde patlayıcı hale gelmesi ne kadar tehlikeli? Bu durumlarda özel önlemler almak gerekiyor mu?
Cevap yazAdmin
20 Temmuz 2024 CumartesiMeyrem Hanım,
Asetilenin %3'ün altında veya %65'in üstünde hava içerdiğinde patlayıcı hale gelmesi oldukça tehlikeli bir durumdur. Bu nedenle, bu tür ortamlarda çalışırken kesinlikle özel önlemler alınması gerekir. Öncelikle, asetilen gazının kullanıldığı veya depolandığı alanlarda iyi bir havalandırma sistemi bulunmalıdır. Ayrıca, gaz sızıntılarını tespit etmek için uygun dedektörler kullanılması önemlidir. Çalışanların da bu tehlikenin farkında olması ve uygun güvenlik ekipmanlarını kullanmaları gerekmektedir. Asetilen gazı ile çalışırken her zaman dikkatli olunmalı ve güvenlik protokollerine uyulmalıdır.
Saygılar,