Nitrat formülü, kimyada bir azot (N) ve üç oksijen (O) atomundan oluşan bir kimyasal bileşiktir. Molekül formülü NO₃^- olarak ifade edilir. Molar kütlesi ise yaklaşık 62.00 g/mol'dür. Molekül yapısı trigonal düzlemli olup, oksijen atomları arasındaki açı 120 derece olarak hesaplanmıştır. Organik kimyada, nitrik asit (HNO₃) ve bazı alkollerin esterlerine nitrat formülü kullanılarak ulaşılır.

Nitratlar, sularda ve meyve-sebzelerde yaygın olarak bulunur ve dünya sağlığı açısından ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle Avrupa ve Güney Amerika kıtasında, 75 mg/L'nin altında nitrat içeren su kaynağı bulmak neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Bu kimyasal bileşik, vücuda yayılması durumunda prostat, gırtlak ve gastrik kanseri gibi hastalıkların riskini artırabilir ve öldürücü olabilir. Son 30 yılda nitrat kullanımı dünya genelinde önemli ölçüde artmıştır. Yenidoğan bebeklerde bile anneden emdikleri sütten dolayı nitrat bulunabilir. İlk yıllarında yapılan testlerde, vücutlarındaki nitrat oranı çocukluk-gençlik-yetişkinlik dönemlerine oranla daha fazla çıkmıştır.

Korunmanın en etkili yöntemi, hamile kadınlara nitrat içeren su ve meyve-sebze tükettirilmemesidir. Çocuk ve gençlere nitrat içeren gıdalar verilirken, 45 mg/L civarında tüketim daha doğru olacaktır. Bundan korunmak için en etkili yöntemlerden biri C vitaminidir, çünkü C vitamini vücuttan nitratın atılmasında önemli bir rol oynar.

Nitrat formülünün insan vücuduna yayılması kanser riskini artırabilir. Bu durumu öncesinde çeşitli kontrol ve hastalık belirtileriyle görmek mümkündür. Nitratın vücutta hipertansiyona yol açtığı ve bu da dolaşım sisteminde çöküşe neden olabileceği bilinmektedir. Avrupa ve Güney Amerika kıtasında nitrat tüketimi fazla olan bölgelerde, diğer kıtalara oranla bu hastalıkların daha yaygın olduğu tespit edilmiştir.

Nitratın bir başka etkisi de duyuları aktifleştirmeyi yavaşlatmasıdır. Avrupa'da yapılan bir yıllık bir deney sonucunda, nitrat tüketen çocukların hiç tüketmeyen çocuklara oranla görme, işitme duyuları ve reflekslerinde ciddi yavaşlamalar gözlemlenmiştir. Nitratın genellikle su ve meyve-sebzelerde bulunduğu belirtilmiştir, ancak ciddi oranda hazır ürünlerde de bulunmaktadır. Özellikle bebek maması alan kadınların bu konuda çok dikkatli olması gerekmektedir.