Aylık enflasyon nasıl hesaplanır, formülü nedir?

Aylık enflasyon, bir ülkenin ekonomik durumunu değerlendirmek için önemli bir gösterge olarak kabul edilir. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kullanılarak hesaplanan bu oran, belirli bir dönemdeki fiyat değişimlerini ölçer. Bu makalede, aylık enflasyonun nasıl hesaplandığı ve kullanılan formüller üzerinde durulacaktır.

Aylık enflasyon, belirli bir ay içerisinde mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimi ifade eder. Bu oran, tüketicilerin satın alma gücünün zaman içindeki değişimini gösterir. Enflasyonun yüksek olması, genel olarak yaşam maliyetinin arttığı anlamına gelir ve ekonomik istikrarsızlık göstergesi olabilir.

Aylık enflasyon hesaplamasında en çok kullanılan araç, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) dir. TÜFE, belirli bir zaman diliminde, belirli bir mal ve hizmet sepetinin fiyatlarının değişimini izler. Bu sepet, hanelerin harcama kalıplarını temsil eden mal ve hizmetlerden oluşur.

• Gıda ve alkolsüz içecekler
• Alkollü içecekler ve tütün
• Giyim ve ayakkabı
• Konaklama, su, elektrik, gaz ve diğer enerji
• Ulaşım
• Eğlence ve kültürel hizmetler

Aylık enflasyon hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılır:

Bu formülde, "TÜFE bu ay" ilgili ayın TÜFE değerini, "TÜFE geçen ay" ise bir önceki ayın TÜFE değerini ifade eder. Hesaplanan oran, aylık enflasyonu yüzdesel olarak gösterir.

Örneğin, eğer bir ülkenin TÜFE değeri Eylül ayında 200, Ekim ayında ise 210 olarak belirlenmişse, aylık enflasyon oranı şöyle hesaplanır:

Bu durumda, Ekim ayındaki aylık enflasyon oranı %5 olarak hesaplanır.

Aylık enflasyon, ekonomik kararlar üzerinde önemli etkilere sahiptir. Yüksek enflasyon, tüketicilerin alım gücünü azaltırken; düşük enflasyon, ekonomik durgunluk riski taşır. Ayrıca, enflasyon oranları, merkez bankalarının para politikalarını belirlemede önemli bir rol oynar.

• Yüksek enflasyon, faiz oranlarının artmasına neden olabilir.
• Düşük enflasyon, ekonomik büyümeyi teşvik edebilir.
• Enflasyon beklentileri, yatırım kararlarını etkileyebilir.

Aylık enflasyon, ekonomik istikrarı sağlamak ve tüketici davranışlarını anlamak için kritik bir göstergedir. TÜFE kullanılarak hesaplanan bu oran, çeşitli ekonomik analizlerin temelini oluşturur. Aylık enflasyon verilerinin izlenmesi, ekonomik sağlığın ve tüketici güveninin değerlendirilmesine yardımcı olur.