Bir cismin boşlukta kapladığı yer hacim olarak adlandırılır. Hacim birimi olarak metreküp (m³) kullanılır. Diğer hacim birimleri de bu temele dayanarak türetilir. Hacim genellikle "V" sembolü ile gösterilir.

Maddelerin hacimleri, sıcaklık ve basınca bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Maddenin katı, sıvı ve gaz hâlleri vardır. Katı hâlinde maddeler belirli ve sabit bir hacme sahiptir. Sıvılar ise sabit hacimli olup bulundukları kabın şekline uyarlar. Gazlar ise bulundukları kabın hem hacmini hem de şeklini alırlar. Düzgün olmayan katı cisimlerin hacimleri dereceli kaplardan yararlanarak bulunur. Bu tür katı cisimler tamamen su dolu taşırmalı kaplara atılarak, taşan su miktarı kadar hacim hesaplanır. Bu taşan su miktarı, düzgün olmayan katı cismin hacmini verir. Düzgün şekilli katı geometrik cisimlerin hacimleri ise hacim formülleri ile hesaplanır.

Hacim formülü, bir cismin ne kadar yer kapladığı hakkında bilgi verir. Örneğin, bir masanın ne kadar yer kaplayacağını hesaplamada hacim formülünden yararlanılır. Günlük hayatta da sıklıkla kullanılmaktadır. Hacim formülüne göre sıvıların hacimleri bulundukları katı cismin hacmine göre hesaplanır. Örneğin, katı bir silindir cam şişenin içerisine su konulduğunda, silindirin hacmi hesaplanarak sıvı hacmi belirlenir. Gazların hacimleri ise bulundukları kapların direkt hacimlerini aldıklarından, kabın hacmi gazın hacmini verir. Gaz miktarı artsa da hacim artmaz (sıkıştırılabilir), ancak basınç ve kütlesi artar. Sıvılar ise gazlar gibi sıkıştırılamaz. Hacim formülü laboratuvar çalışmalarında da sıklıkla kullanılır.

Hacim hesaplamaları mühendislik, mimarlık ve çeşitli bilim dallarında kritik öneme sahiptir. Örneğin, bir inşaat mühendisi, yapacağı yapının hacmini hesaplayarak malzeme ihtiyaçlarını belirler. Aynı şekilde, kimya laboratuvarlarında hacim hesaplamaları, reaksiyonların doğru bir şekilde gerçekleşebilmesi için önemlidir. Ayrıca, su altı araştırmalarında ya da denizcilikte, gemilerin ve denizaltıların hacimleri hesaplanarak, taşıma kapasiteleri ve batma/çıkma dengeleri belirlenir.